خواص گلیسیرین چیست و چرا در انواع شامپو و کرم استفاده می شود؟
سوالی که ممکن است در ابتدا ذهن افراد بسیاری را به خود درگیر کند این است که در واقع گلیسیرین چیست؟ این سوال جنبه‌های نهان و آشکار زیادی دارد که ما یک به یک به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
بررسی گلیسیرین از نظر شیمیایی
گلیسیرین از نظر شیمیایی به زبان بسیار ساده یک ترکیب پلی‌اول یا چند الکلی، فرمول شیمیایی آن پروپان ۱-۲-۳ تری اوول است. در بعضی از موارد به آن گلیسرول نیز گفته میشود که علت این نامگذاری به دلیل وجود گروه الکل در ساختار شیمیایی این ماده است. گلیسیرین دارای گروه آمین بوده به همین دلیل در انتهای آن از لفظ –ین استفاده میشود.
بررسی گلیسیرین از نظر فیزیکی
شاید برای شما بسیار جالب باشد زیرا دارای خواصی است که کمتر ماده‌ای مانند آن وجود دارد. این ماده هیچگونه بویی ندارد و همچنین هیچگونه رنگی در آن دیده نمی‌شود و نقطه جوش آن بسیار بالا است و در دمای ۲۹۰ درجه سانتیگراد شروع به جوش آمدن می‌کند. این ماده به صورت یک مایع کاملا چسبناک است که به دلیل مقاومت بالای آن در شرایط بد فیزیکی برای استفاده‌های گوناگون صنعتی میتواند بسیار مفید باشد. کمااینکه بعد از انقلاب صنعتی از این ماده‌ی جادویی در بسیاری از صنایع استفاده شده است. شاید برای شما جالب باشد که بدانید از گلیسیرن در تولید مواد منفجره تا تولید کرم‌های مرطوب کننده و تولید لوازم آرایشی استفاده میشود. همچنین از این ماده در صنایع مواد غذایی نیز به وفور استفاده می‌کنند که این مطالب میتواند گواه این باشد که این ماده واقعا سحر آمیز و جادویی است.
منشا گلیسیرین
گلیسیرین به طور کلی دارای دو نوع مختلف است گلیسیرین گیاهی و طبیعی و گلیسیرین شیمیایی که در صنایع پتروشیمی از نفت خام حاصل میشود. از گلیسیرینی که از مشتقات نفت خام است استفاده چندانی نمی‌شود به خصوص در مواردی که با مواد غذایی و سلامت انسان در ارتباط باشد. اما از گلیسیرین طبیعی استفاده‌های زیادی میشود که مهم ترین آنها ماده‌ای به نام تری گلیسیرید است. امروزه گلیسیرین طبیعی به سه روش مختلف مورد استفاده و بهره برداری قرار میگیرد.
صابونیفیکیشن که از آن برای تولید مواد صابونی و مشتقات آن استفاده میشود.
شکاف هیدرولیتیک که برای تولید اسیدهای چرب مورد استفاده قرار میگیرد.
ترانسسترفیکیشن که از روغنهای گیاهی و حیوانی برای تولید سوخت‌های طبیعی یا بیودیزل‌ها استفاده میشود.
آیا گلیسیرین برای پوست شما خوب است؟
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید چه مقدار از مواد اطرافتان از گلیسیرین تشکیل شده است. بسیاری از لوازم آرایشی که امروزه مورد استفاده قرار میگیرد و مصرف آن در تمام دنیا در حال افزایش است، در آنها از گلیسیرین استفاده شده است. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که گلیسیرین استفاده شده در آنها از چه نوعی است، گلیسیرین صنعتی یا گلیسیرین طبیعی. عموما از گلیسیرین مصنوعی که در صنایع پتروشیمی ساخته میشود برای تولید محصولات آرایشی بهداشتی که با پوست و بدن انسانها در ارتباط است، استفاده نمی‌شود. زیرا ممکن است افراد زیادی به آن حساسیتهای مختلف و آلرژیک داشته باشند. اما نکته‌ای دیگر که ممکن است تا حد زیادی برای شما مشمئز کننده و تهوع آور باشد استفاده از گلیسیرین‌های طبیعی است که منشا حیوانی دارد. امروزه در بسیاری از فروشگاهای زنجیره با گلیسیرین طبیعی ارزان قیمت برخورد خواهید کرد که اگر در این باره با دقت بیشتری تحقیق کنید متوجه خواهید شد که منظور از گلیسیرین طبیعی ارزان قیمت همان گلیسیرین حیوانی است. شاید برای شما سوال پیش بیاید که گلیسیرین با منشا حیوانی چه مشکلی در بر خواهد داشت؟ من در جواب این سوال برای شما داستان خودم را تعریف خواهم کرد. در چندر سال اخیر من در رستوران‌ها و فست فودی‌های مختلفی کار میکردم. که بعد از کار کردن در آخرین رستوران متوجه این موضوع شدم که تمام روغنهای که اصطلاحا به آنها روغنهای سوخته گفته میشود و روغن‌هایی که از پسماندهای درست کردن برگرها حاصل میشود همه و همه در یک ظرف بزرگ جمع آوری شده و به شخصی که ماه به ماه برای تحویل گرفتن این پسماندها به رستوران مراجعه می‌کرد با قیمت بسیار پایینی فروخته می‌شده است، در آخرین روزهای کاری با سوالی که از این شخص درباره علت خرید روغنهای سوخته‌ی رستوران داشتم، ایشان گفتند که از آن در تولید گلیسیرین استفاده میشود که در نهایت از آن در تولید صابون و مواد آرایشی و بهداشتی استفاده می‌کنند. از آن زمان به بعد دید من نسبت به گلیسیرین‌های طبیعی با منشا حیوانی به طور کلی عوض شد.
گلیسیرین برای آنکه میتواند رطوبت محیط اطراف خود را جذب کند، در بسیاری از شامپوها و صابونها استفاده میشود. گلیسیرین به دلیل خواصی که دارد از پوسته پوسته شدن پوست سر جلوگیری می‌کند و در تقویت موهای شما و از بین بردن شوره بسیار مناسب است. این ماده به دلیل آنکه خواص آبرسانی زیادی دارد میتواند از موهای شما در برابر خشکی محافظت کند. گلیسیرین به دلیل خاصیت مرطوب کنندگی که دارد میتواند به سلامت ناخن‌های شما افزوده و آنها را از پوسته پوسته شدن و ایجاد ترک بر روی آنها محافظت کند.
کار گلیسیرین چیست؟
گلیسیرین یک ماده مرطوب کننده است که با گرفتن رطوبت از محیط اطراف سبب میشود تا پوست ما مرطوب بماند. شاید گلیسیرین جز معدود ماده‌هایی باشد که نوع طبیعی آن با نوع ساختگی آن تفاوت چندانی نداشته باشد و به بتوان از هردو آنها در محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده کرد. اما باید به این نکته توجه داشت که استفاده از محصولات ساختگی و سننتیک در بعضی از افراد سبب بروز واکنش‌های آلرژیک در آنها میشود. نکته‌ای که درباره گلیسیرین سنتتیک یا ساختگی حائز اهمیت است که این ماده از ترکیب الکل بدست می‌آید و ماده‌ی غلیظی که در اثر این واکنش حاصل میشود در آب قابل حل شدن است. اما داستان گلیسیرین طبیعی به طور کامل با نوع ساختگی و مصنوعی آن متفاوت است زیرا این نوع از گلیسیرین دارای منشایی گیاهی است که آب را تا ۲۰ درصد در خود ذخیره می‌کند و میتواند در زمان‌های کم آبی و بی آبی، آب را در خود ذخیره کرده و به صورت کم کم آنرا به پوست شما بدهد، در نتیجه پوست شما همواره مرطوب است.
مزایای گلیسیرین گیاهی برای سلامت بدن و پوست
این ماده که هم با نام گلیسیرین و هم با نام گلیسیرول شناخته میشود، ماده شفافی است که از دانه‌های سویا و نارگیل و یا روغن پالم بدست می‌آید. گلیسیرین بی رنگ و بی بو است و دارای اندکی شیرینی وقوامی به اندازه‌ی شربت‌های مربا. از گلیسیرین بسیاری از شرکت‌های سازنده‌ی لوازم آرایشی معتبر استفاده می‌کنند، دلیل این استفاده گسترده از این ماده مزایای زیاد آن برای سلامتی پوست است که یکی از این موارد آبرسانی قوی به پوست است. در ادامه مطلب به طور کامل با مزایا و عوارض جانبی این ماده با ما همراه باشید.
تاریخچه گلیسیرین
گلیسیرین همانطور که قبلا اشاره شد انواع مختلفی دارد اما گلیسیرین گیاهی که برای سلامت انسان مفید است چیزی در حدود دو قرن پیش با مخلوط کردن دو ماده یعنی روغن زیتون به همراه مونوکسید سرب ایجاد شده است. اما در سده ۱۸۰۰ میلادی از این ماده به طور گسترده استفاده شد زمانی که آن را در ساخت دینامیت مورد استفاده قرار دادند. طرز تهیه اولین گلیسیرین‌ها به این صورت بود که روغنهای اشباع شده گیاهی را در معرض فشار قرار می‌دهند و سپس آنرا را با یک ماده قلیایی ترکیب کرده و گلیسیرین گیاهی را تولید می‌کنند.
موارد استفاده گلیسیرین
گلیسیرین گیاهای به طور گسترده در صنایع غذایی، صنایع آرایشی و بهداشتی و همینطور صنعت داروسازی استفاده میشود. از این ماده در غذاهایی که دارای مقدار قابل توجهی چربی و همچنین آب در مواد تشکیل دهنده آنها است استفاده میشود تا رطوبت و تازگی آنها برای مدت طولانی تری باقی بماند. همین طور از گلیسیرین در تولید مواد غذایی‌هایی که باید در دمای پایین نگهداری شوند اما از تشکیل کریستال‌های یخ در آنها جلوگیری شود نیز استفاده میشود. مانند ماست‌های کم چرب و همین طور بستنی و سایر دسرهایی که باید در دمای پایین نگهداری شوند. گلیسیرین گیاهی یکی از موادی است که به عنوان یکی از عناصر اصلی در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد. به طور مثال از آن در ساخت داروهایی که برای درمان ناراحتی‌های قلبی ساخته میشود، استفاده می‌کنند. همچنین از آن در ساخت داروهای شیاف و همینطور داروهای ضد سرفه نیز استفاده میشود. از این ماده همچنین در تولید خمیر دندان ها نیز استفاده میشود، گلیسیرین استفاده شده در خمیر دندان‌ها سبب میشود تا مواد تشکیل دهنده آنها در تیوب‌هایشان خشک نشده و قابل استفاده باقی بمانند. همچنین گلیسیرین گیاهی در تهیه و ساخت صابونها، شمع‌ها، لوسیون‌های بدن و همینطور دئودورانت‌ها و لوازم آرایش نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
مزایای بالقوه گلیسیرین گیاهی
مقالات زیادی در دنیای امروز به چاپ و نشر رسیده است که از مزایای زیاد این ماده گیاهی سخن به میان آورده است، اما عقیده‌ی ما بر آن است که استفاده از این ماده هرچند که دارای خواص زیادی است اما احتیاج دارد که تحقیقات بیشتری بر روی انسان و نمونه های زنده دیگر صورت بگیرد تا بتوان به عملکرد آن به طور کامل صحه نهاد.
خواص مرطوب کنندگی گلیسیرین گیاهی
این ماده گیاهی دارای خواص مرطوب کنندگی بسیار قوی و منحصر به فردی است که آن را در رده بهترین مرطوب کننده‌‌های پوست قرار می‌دهد. بر اساس مطالعات انجام شده بر روی خواص گلیسیرین گیاهی، نشان داده شده است که این ماده با تاثیر خود بر روی پوست مصرف کننده‌هایش؛ به دلیل آنکه قابلیت آبرسانی بسیار زیادی دارد پوست را آرام آرام نرم و لطیف می‌کند. همچنین در این تحقیقات متوجه شدند که داوطلبانی که از کرم‌های مرطوب کننده‌ای که در ساخت آنها از گلیسیرین گیاهی استفاده شده بود بعد از مدت ۱۰ روز خشکی پوست آنها تا حد زیادی بهبود یافته است و رضایت بسیاری از افراد داوطلب را به همراه داشته است. در مطالعه افتراقی دیگری که انجام شد مشخص شد که محصولاتی که از گلیسیرین گیاهی ساخته شده‌اند در مقایسه با سایر محصولاتی که با روغن سیلیکون و یا هیالورونیک اسید ساخته شده‌اند در میزان آبرسانی و مرطوب کنندگی بسیار قوی تر عمل کرده است. بر اساس تحقیقی دیگر که تعدادی از داوطلبان در انجام آن مشارکت داشتند مشخص شد کسانی که از خشکی پوست بیش از حد رنج میبرند اگر در هنگام استفاده از حمام آب گرم بدن خود را به گلیسیرین گیاهی آغشته کنند و یا موضع مورد نظر را با آن بپوشانند و سپس نسبت با انجام استحمام اقدام کنند تاثیرات بسیار مثبتی را مشاهده خواهند کرد. این تاثیرات نسبت به کسانی که از گلیسیرین هنگام استحمام استفاده نمی‌کردند بسیار مشخص و متفاوت بوده است.
امکان افزایش سلامت پوست در استفاده از گلیسیرین گیاهی
گلیسیرین در بهبود خشکی پوست و همچنین بهبود هر چه سریعتر زخم‌ها بسیار موثر عمل می‌کند. مطالعه‌ای دیگر که بر روی تاثیرات استفاده از گلیسیرین و یا استفاده از محصولاتی که حاوی گلیسیرین هستند صورت گرفته، نشان می‌دهد که استفاده از این مواد میتواند در بهبود حالت‌های التهابی پوست بسیار اثر بخش باشد. همچنین استفاده از گلیسیرین میتواند مانند یک محافظ از پوست شما در برابر عوامل محیطی اذیت کننده مانند باد و سرمای شدید باشد. در مطالعه‌ای دیگر دانشمندان به نکاتی پی بردند که نشان می‌دهد استفاده از گلیسیرین میتواند در بهبود و کاهش اثرات اگزما بسیار موثر باشد.
گلیسیرین گیاهی در افزایش و بهبود عملکرد ورزشکاران موثر است
گلیسیرین گیاهی به دلیل توانایی که در نگهداری و توزیع کم آب دارد میتواند در بهبود عملکرد ورزشکاران بسیار مفید باشد. بی آبی یکی از مشکلاتی است که بسیاری از ورزشکاران در حین فعالیت‌های ورزشی به دلیل از دست دادن آب بدن خود همواره با آن مواجه هستند. از همین رو به همه‌ی ورزشکاران توصیه میشود که قبل از انجام فعالیت‌های ورزشی مقدار زیادی آب مصرف کنند که این موضوع خود سبب افزایش مایعات بدن آنها شده و در نتیجه احتیاج به دفع آن در حین انجام فعالیت‌های ورزشی زیاد میشود. از همین رو به آنها توصیه میشود قبل از انجام فعالیت‌های ورزشی مقداری از گلیسیرین گیاهی را که اندازه‌ی آن ۱.۱ گرم به ازای هر کیلو از وزن ورزشکار است را به آب مصرفی خود اضافه کنند و قبل از انجام فعالیت از آن استفاده کنند. این امر سبب میشود تا به اندازه‌ی ۵۰ درصد از مقدار آبی که مصرف کرده‌اند در بدن آنها باقی بماند و کم کم آزاد شود. از همین رو استفاده از محلول ترکیبی آب به همراه گلیسیرین گیاهی بسیار بهتر و موثر تر بوده است نسبت به کسانی که تنها از آب برای رفع تشنگی خود استفاده کرده‌اند. عوارض جانبی بالقوه گلیسیرین گیاهی به طور کلی به عنوان یک محصول مناسب و قابل اطمینان مورد استفاده قرار میگیرد. در بعضی از افراد گلیسیرین گیاهی ممکن است ایجاد آلرژی کند از همین رو به شما توصیه می‌کنیم که قبل از استفاده گسترده از این ماده بر روی پوست خود، مقداری از آن را بر روی یک نقطه کوچک قرار دهید و اگر بدن شما نسبت به آن واکنشی نشان نداد می‌توانید با خیال راحت از این ماده استفاده کنید. مصرف خوراکی در بعضی از افراد ممکن است سبب ایجاد حالت تهوع، سر درد و سرگیجه و همچنین عطش بشود.
